Tất tần tật về Nhạc Lý
Giới thiệu chung
Học nhạc lý là một phần thiết yếu trong quá trình học âm nhạc của bạn, dù cho bạn học bất cứ loại nhạc cụ nào.
Ban đầu, bắt đầu với nhạc lý có thể rất đáng sợ. Có quá nhiều thứ phải học nên thật khó để biết bắt đầu từ đâu.
Ở bài viết đặc biệt này GuitarShare sẽ hướng dẫn cơ bản để bắt đầu học nhạc lý, giúp bạn có thể dễ dàng nắm bắt các nguyên tắc cơ bản và bắt đầu áp dụng chúng vào bài nhạc của mình ngay lập tức.
Nhạc lý là gì?
Nhạc lý là cách các nhạc sĩ diễn giải và mô tả các những gì được chơi trong một tác phẩm âm nhạc.
Nhạc lý xác định các khía cạnh cốt lõi của âm nhạc và cung cấp một hệ thống để các nhạc sĩ truyền đạt ý tưởng của họ với nhau.
Tại sao bạn phải học nhạc lý?
Nhạc lý có vẻ giống như là một thứ khô khan và biến âm nhạc thành một môn học nhàm chán.
Nhưng, tất cả các nhạc sĩ trước khi làm chủ được âm nhạc thì đều phải nắm vững được nhạc lý.
Nhạc lý là chìa khóa để tiến bộ trong quá trình học nhạc cụ của bạn, hay giúp bạn viết các bài hát hay hơn và dễ dàng sáng tạo hơn.
Và để đạt được điều đó, với bài viết này của GuitarShare thì bạn sẽ không cần tốn nhiều tiến để học nhạc mà vẫn có thể tự học một cách dễ dàng và áp dụng ngay vào những bài nhạc hằng ngày bạn chơi.
Trong bài viết này, GuitarShare sẽ đề cập đến các yếu tố cơ bản của nhạc lý và cung cấp một số phương pháp đơn giản để bạn bắt đầu hành trình học các khái niệm nhạc lý.
1. Tìm hiều về âm nhạc
Điểm để bắt đầu với nhạc lý là những điều cơ bản nhất của âm nhạc.
Những điều cơ bản nhất để tạo nên âm nhạc đó là:
– Giai điệu (Melody)
– Hòa âm (Harmony)
– Nhịp (Rhythm)
Giai điệu là gì?
Giai điệu (Melody) là một chuỗi các nốt tuyến tính mà ta nghe được như một thực thể duy nhất.
Giai điệu là sự kết hợp của cao độ và nhịp điệu. Chuỗi những nốt bao gồm giai điệu thỏa mãn về mặt âm nhạc và thường là phần đáng nhớ nhất của bài hát.
Hòa âm là gì?
Trong âm nhạc, hòa âm (Harmony) là quá trình trong đó tổng hợp các âm thanh riêng lẻ, hoặc là sự chồng chất của âm thanh.
Thông thường, điều này có nghĩa là sự đồng thời xuất hiện tần số, cao độ hoặc hợp âm.
Tham khảo: Hòa Âm (Harmony) là gì? Cách áp dụng Hòa Âm vào đệm hát
Nhịp là gì?
Nhịp (Rhythm) là khoảng thời gian chia đều nhau của một bản nhạc. Theo nhạc lý, Nhịp là đơn vị cơ bản của âm nhạc theo thời gian.
Tham khảo: Nhịp là gì ? Cách Áp dụng Nhịp vào đệm hát
2. Đọc ký hiệu âm nhạc
Ký hiệu âm nhạc là cách để phân tích các khái niệm nhạc lý. Hay nói cách khác, nó chính là ngôn ngữ của âm nhạc.
Hiểu được ngôn ngữ đó là cách để bạn rút ngắn thời gian đưa những ý tưởng âm nhạc của bạn lên tờ giấy để mọi người cùng hiểu.
Cho dù bạn muốn viết nhạc, chơi một bản nhạc hay chỉ để hiểu điều gì đang diễn ra trong một bài hát, “đọc nhạc” là một trong những cách tốt nhất để hiểu nhạc lý.
Mọi yếu tố của ký hiệu âm nhạc được phát triển để giúp bạn hiểu những gì bạn nghe.
Nếu không có nó, các nhạc sĩ sẽ gặp khó khăn trong việc truyền đạt ý tưởng của họ!
Việc đọc ký hiệu âm nhạc thật ra rất đơn giản tại đây: Hướng dẫn Đọc Bản nhạc Căn bản
3. Hợp Âm là gì?
Hợp âm là các đơn vị hòa âm riêng lẻ. Chúng xảy ra bất cứ khi nào các nhóm cao độ được phát ra cùng nhau.
Nói đơn giản, hợp âm chính là cách mà các nốt nhạc liên kết với nhau.
Khoảng cách giữa cao độ của hai âm được gọi là một quãng. Loại quãng chứa bên trong hợp âm quyết định hợp âm đó là loại gì.
Bạn có thể đã quen thuộc với hợp âm trưởng và thứ – hai đặc tính cơ bản của hợp âm. Nhưng vẫn còn nhiều loại khác nữa.
Cách các cao độ kết hợp trong cấu trúc của một hợp âm và cách các hợp âm khác nhau tương tác với nhau sẽ xác định các phần đặc trưng của bài hát.
Đặt các hợp âm lại với nhau theo chuỗi là một trong những phần cơ bản của sáng tác. Một chuỗi hợp âm hợp lý về mặt âm nhạc được gọi là tiến trình hợp âm (chord progression).
Học cách xây dựng các hợp âm riêng lẻ và sắp xếp chúng lại với nhau là điều bạn cần phải nắm được để học nhạc lý và tiến bộ.
Để nắm vững những kiến thức cơ bản về hợp âm, bạn cần tham khảo bài viết: Hợp âm là gì ? Hợp âm được Cấu tạo Như thế nào ?
4. Âm giai là gì?
Hợp âm là các đơn vị hòa âm riêng lẻ. Chúng xảy ra bất cứ khi nào các nhóm cao độ được phát ra cùng nhau.
Nói đơn giản, hợp âm chính là cách mà các nốt nhạc liên kết với nhau.
Khoảng cách giữa cao độ của hai âm được gọi là một quãng. Loại quãng chứa bên trong hợp âm quyết định hợp âm đó là loại gì.
Bạn có thể đã quen thuộc với hợp âm trưởng và thứ – hai đặc tính cơ bản của hợp âm. Nhưng vẫn còn nhiều loại khác nữa.
Cách các cao độ kết hợp trong cấu trúc của một hợp âm và cách các hợp âm khác nhau tương tác với nhau sẽ xác định các phần đặc trưng của bài hát.
Đặt các hợp âm lại với nhau theo chuỗi là một trong những phần cơ bản của sáng tác. Một chuỗi hợp âm hợp lý về mặt âm nhạc được gọi là tiến trình hợp âm (chord progression).
Học cách xây dựng các hợp âm riêng lẻ và sắp xếp chúng lại với nhau là điều bạn cần phải nắm được để học nhạc lý và tiến bộ.
Để nắm vững những kiến thức cơ bản về hợp âm, bạn cần tham khảo bài viết: Hợp âm là gì ? Hợp âm được Cấu tạo Như thế nào ?
5. Tone và ký hiệu của tone
Tone – giọng (key) dùng để xác định nhóm cao độ sẽ được sử dụng trong một bản nhạc.
Nó thiết lập một khuôn mẫu để tạo nên âm giai trưởng hoặc âm giai thứ của bài hát.
Giọng (tone) của một bản nhạc được xác định bởi một tập hợp các dấu thăng (#) hoặc dấu giáng (b) (ngẫu nhiên) được gọi là ký hiệu tone.
Một giọng chính xuất hiện ở đầu dòng nhạc để cho biết những nốt nào phải được thay đổi so với trạng thái ban đầu của chúng để phù hợp với giọng.
Tone giúp các nhạc sĩ biết những nốt nào cần chơi khi chơi các nốt trong bản nhạc với nhau.
Lưu ý: Một bài hát có thể bắt đầu bằng một tone và kết thúc bằng một tone khác, hoặc chuyển sang một tone khác trước khi quay lại. Đây được gọi là thay đổi tone.
Bạn có thể xác định tên và nốt gốc của tone bằng cách làm theo mẫu dấu thăng và dấu thăng được phác thảo trong vòng tròn bậc 5.
Tone giọng và cách đổi tone
6. Nhịp là gì?
Mình đã đề cập đến nhịp trong phần giới thiệu chung về âm nhạc, nhưng mình muốn đi vào sâu và chi tiết hơn vì nhịp là một trong những phần chính của âm nhạc hiện đại.
Để tạo ra những bản hòa âm và giai điệu, bạn cần hiểu cách thức hoạt động của nhịp điệu và cách sử dụng nó trong các bản nhạc.
Nhịp có thể trở nên rất phức tạp, nhưng nếu bạn học được một vài khái niệm đơn giản thì nó sẽ không khó hiểu như bạn nghĩ.
Bạn cần biết các khái niệm nhịp điệu hoặc đa nhịp điệu. Bạn cần biết nhịp điệu được chia nhỏ như thế nào trong âm nhạc, cách thức hoạt động của các số chỉ nhịp.
Để nắm được, bạn cần tham khảo thêm bài viết:Nhịp và Điệu Trong đệm Hát Guitar
Tổng kết
Lý thuyết của mọi thứ Học lý thuyết âm nhạc là bước đầu để bạn phát triển trên con đường đam mê âm nhạc. Nó có vẻ khô khan và kỹ thuật, nhưng những lợi ích mang lại rất xứng đáng nếu bạn muốn tạo ra những bài hát hay.
Sau khi bắt đầu, bạn sẽ thấy không có gì phải sợ. Lưu bài hướng dẫn này để bắt đầu hành trình của bạn với nhạc lý nhé.